Hoogbegaafdheid en misdiagnoses met ADD
Hoogbegaafde mensen krijgen regelmatig de misdiagnose ADD. Een chaotisch brein, dat is kenmerkend voor mij. Ik ben altijd al zo geweest, chaos all over the place en de grootste moeite om een kamer op te ruimen. Structuur is mij onbekend. Mijn hoofd gaat snel, mijn brein legt allemaal connecties en de focus ergens op houden dat lukt alleen zodra ik een hyperfocus heb en/of iets doe dat ik ontzettend leuk vind. Dan heb ik juist heel veel focus en concentratie. Zo kan ik op die momenten bakken met werk verrichten en kijken mensen mij verbaasd aan om de snelheid waarmee ik iets produceer.
Focus op lesstof en leren voor tentamens
Op het vwo en het hbo haalde ik mooie cijfers door vooral 5 weken niks te doen en de laatste tentamenweek te stampen. Alleen dan kon ik genoeg focus opbrengen en doorknallen. Zo zat er ook een tentamen bij van Arbeidsrecht vol pittige stof. Ik had hier totaal niets aan gedaan tot ik de avond voor het tentamen, toch maar besloot om een poging te wagen. Voor het eerst deed ik mijn boek open. Slechts 3 mensen uit mijn klas hadden het tentamen gehaald, waaronder ik, met een 8. Last-minute leren werkt voor mij eenmaal het best.
Ontzettend chaotisch
Als ik ergens minder interesse in heb of een vol hoofd heb met allemaal plannen, dan ben ik ontzettend chaotisch. Zo kreeg ik ook wel eens een foto geappt van mijn aardige buurman. Deze foto liet mijn mintgroene Citroën C1 zien waarbij de achterklep open stond en vleeswaren in de brandende zon aan het braden waren. Gevolgd door een foto van mijn huissleutel in onze voordeur. Ik was al uren thuis en compleet vergeten de boodschappen uit de auto te halen, ik had de klep open laten staan, vergat de bederfelijke boodschappen uit mijn bolide te halen en de sleutel in de deur nodigde iedereen uit om ongevraagd binnen te komen. Yes, that's me.
Ik ben ook gerust meermaals gaan winkelen met mijn autosleutel nog in het contactslot. Als ik uren later klaar was en verwoede pogingen deed om mijn autosleutel te vinden, kon ik bij aankomst van mijn auto weer opgelucht ademhalen dat deze gewoon nog in het contact zat.
Diagnose ADD
Heel vreemd keek ik dan ook niet op toen ik de diagnose ADD kreeg. Met vlag en wimpel zelfs. Van de psycholoog moest ik alle herkenbare kenmerken markeren en ik kwam terug met een blad dat voor 90% fluoriserend geel gekleurd was. Met een stalen gezicht had ik nog gevraagd of ze dan wel zeker wist dat ik ADD had, want ik had immers niet álles gemarkeerd. De psycholoog - leuk mens overigens - zat vervolgens met tranen in haar ogen van het lachen. Ja hoor: ADD, dat kon niet missen.
En zo verdiepte ik mezelf in de wereld van de ADD'ers: de chaoten, just like me. Mijn psycholoog raadde me aan om één boek te lezen over het ADD syndroom:
En zo las ik het boek, waar ik veel herkenning las en ook moest lachen om de geschetste situaties van andere chaoten.
Misdiagnose ADD
Totdat. Mijn kinderen hyperhoogbegaafd bleken te zijn en mij al snel de vraag werd gesteld of het toch niet ook wel eens zo zou kunnen zijn of ik ook hoogbegaafd ben. Tsja, wie weet? Ik had mezelf nooit zo bekeken. Ik vond het leren op het vwo gewoon leuk en het hbo vond ik heel gemakkelijk waardoor ik geen enkele herkansing nodig had en mijn diploma met gemiddeld een 8 met een half jaar versnelling in ontvangst nam. Naast het hbo werkte ik ontzettend veel en in die periode ben ik 3 keer verhuisd. Ik vond de variatie heerlijk en het paste gewoon bij mij. Toch was er regelmatig een zucht door de klas te horen zodra de cijfers werden opgelezen en mijn cijfer langs kwam. Maar hoogbegaafd? Nah, nóóit over nagedacht.
Gek genoeg zag ik 'leerberen' zoals we dat op het vwo noemden, als de slimmeriken en potentieel hoogbegaafden. Ik was niet het stereotype leerbeer. Op de basisschool werd ik volgens CITO ingeschat op een gangbare vmbo-leerling. De middelbare school waarop ik belandde, had gelukkig een andere methode: in de brugklas doe je vmbo/havo en vervolgens stroom je door naar vmbo of je doet in de tweede klas havo/vwo waarnaar je vervolgens doorstroomt naar havo of vwo. En zo belandde ik gelukkig op het vwo in plaats van het vmbo.
Afijn. De volgende psycholoog stelde mij dus de kritische vraag of ik wel eens getest ben op hoogbegaafdheid. Nee dus. Ik besloot de Mensa Thuistest te doen, een leuke IQ test die een indicatie geeft of er sprake zal zijn van hoogbegaafdheid. Ik vond de test erg vermakelijk en scoorde het hoogst mogelijke resultaat. Iets in de trant van: je hebt de test erg goed gemaakt, de kans is heel groot dat je bij de 2% hoogbegaafden zit.
Maar dan zie je jezelf toch snel als norm, althans, dat heb/had ik vaak. Ik vond de test erg gemakkelijk, sterker nog: bij ieder antwoord wist ik 100% zeker dat ik hem goed had en dat kon ik ook beredeneren. Pas toen ik anderen de test liet maken en zij er wel zichtbaar moeite mee hadden, zag ik een verschil. Voor mij was dit een bijzondere gewaarwording.
Getest op hoogbegaafdheid
Ik werd doorverwezen naar een psycholoog die gespecialiseerd was in testen op hoogbegaafdheid. Zij keek niet alleen naar mijn intelligentie maar ook naar mijn complete persoonlijkheid. Tijdens de sessies die ik bij haar had, viel er steeds meer op zijn plaats. Opeens begreep ik waarom ik iedere keer van baan veranderde, waarom ik gek werd van ellenlange vergaderingen, waarom ik de rol van stagiaire afschuwelijk vond en overhoop lag met mijn begeleiders die mij te kritisch vonden. Ik begreep waarom ik áltijd oudere vrienden had, dat mijn hoofd een (negatieve) hyperfocus krijgt zodra ik onvoldoende brein-uitdaging heb. Ik begreep opeens mijn eeuwige leerhonger, mijn onlogische loopbaan, dat ik raar kon overkomen als ik mezelf als norm zag. Beetje bij beetje viel alles op zijn plaats.
"Je bent doordrenkt met hoogbegaafdheid," vertelde de psycholoog mij.
De diagnose was overduidelijk: "je bent doordrenkt met hoogbegaafdheid," vertelde de psycholoog mij. Er was geen speld tussen te krijgen. Ik vroeg haar hoe het dan zat met de diagnose ADD. Ik wist immers inmiddels dat er veel overlap is tussen ADD en hoogbegaafdheid. Hier was zij heel resoluut over: ADD is niet van toepassing. Alleen al om het feit dat ik veel te gestructureerd gesprekken kon voeren, was het duidelijk dat ik geen ADD heb. En zo kreeg ik een volgend boek aangeraden, over hoogbegaafdheid waar ik ontzettend veel herkenning in las:
ADD? Dat bleek dus een overduidelijke misdiagnose te zijn.
Misdiagnoses komen vaak voor bij hoogbegaafden
Misdiagnoses komen vaak voor als het gaat om hoogbegaafdheid. Ik snap dat. Als je kijkt naar ADD en hoogbegaafdheid dan zit er ontzettend veel overlap in. De uitwerking lijkt/is hetzelfde maar de óórzaak ligt ergens anders. Mensen kennen ook niet zomaar de verstrooide professor als het gaat om intelligente mensen, die zijn eenmaal ook chaotisch.
Heb jij een diagnose/stempel gekregen en twijfel je hier aan? Dan loont het zeker om aangeraden boeken te lezen of te praten met een hulpverlener.
Meer lezen over hoogbegaafdheid?
Nou, dat was weer een fijn epistel. Wil je meer lezen over het onderwerp hoogbegaafdheid? Kijk dan eens op deze pagina:
Renske Janse
Verzoek: Deze blog bevat geen gesponsorde content. Wel ontvang ik een kleine commissie als je via de linkjes in deze blog iets koopt. Het kost jou niks extra's maar het zorgt er wel voor dat ik dergelijke content kan blijven maken. Win-win.
