Hoogbegaafdheid herkennen bij jonge kinderen
Hoogbegaafdheid herkennen bij echt jonge kinderen kan knap lastig zijn. Sterker nog: bij mijn zoon viel het al jong op en bij mijn dochter riep ik altijd vrolijk: "ze is lekker gemiddeld". Lekker gemiddeld? Ja, ik vond dat wel een prettig idee. Hoogbegaafdheid kan behoorlijk complex zijn. Maar zelfs als moeder zat ik er bij mijn dochter compleet naast. Voor de helderheid: wij hebben 2 kinderen met een leeftijdsverschil van 15 maanden, onze dochter is de oudste.
Hoogbegaafdheid ontdekken bij onze 1-jarige zoon
Zodra ik dit neer typ flitsen er allerlei herinneringen door mijn hoofd en tegelijkertijd heb ik altijd het gevoel dat ik moet bewijzen dat hetgeen dat ik nu ga vertellen, echt waar is. Dit komt doordat het zeer uitzonderlijk is en hb-experts ook hebben aangegeven dat ze het IQ van onze zoon in de top van hoogbegaafdheid inschatten.
Mijn zoontje was heel anders dan onze dochter. Dochterlief had bijvoorbeeld niks met puzzelen, zij tekende vooral monsters met zoveel mogelijk ogen en bloed. Gezellig. Toen we merkten dat onze zoon wel interesse had in het maken van puzzels, ging er een wereld voor ons, en voor hem, open. We kochten de eerste houten legpuzzel en nadat die gemakkelijk af ging, lagen er al snel 9 puzzels tegelijk klaar op de grond. Alle puzzelstukjes lagen in een bakje en zo puzzelde onze 18 maand oude zoon 9 puzzels tegelijk. Dit deed hij op een merkwaardige manier: hij keek naar de vorm van het stukje, observeerde alle puzzels die er lagen en herkende aan de vorm waar het stukje moest. In dit stadium viel mij nog niks op. Voor mij was het simpelweg: hij houdt van puzzelen en zij niet. Het was totaal niet in me opgekomen dat 9 puzzels tegelijk maken niet gangbaar is.
De puzzel die alles duidelijk maakte
Tot dusver was er gevoelsmatig nog niks aan de hand. Dat kwam een aantal maanden later toen ik een letterpuzzel met allemaal dieren erop voor hem kocht. Ieder dier had een eigen puzzel-letter: de A van Aap, de B van Beer, de C van Cavia en zo door. Het gaat om deze puzzel die je onderin de doos ziet.
Mijn zoontje was meteen idolaat van deze puzzel en hij ging er fanatiek mee aan de slag. Ik legde alle kaartjes voor hem neer en zo kon hij ze vullen met de juiste letter. Diezelfde avond gaf ik hem de A aan, hij keek mij aan en zei: "Aap!", zocht het plaatje van de aap en legde het stukje erin. Ik keek verbaasd terug. Vervolgens gaf ik hem de W, zonder blikken of blozen riep hij: "Walvis"! Ik kon niet goed bevatten wat er gebeurde en vol ongeloof overhandigde ik hem letter voor letter en van alle 24 letters wist hij binnen 1 dag bij welk dier het hoorde. Bizar. Nog altijd als ik terugdenk aan dit moment voelt het zo onwerkelijk en tegelijkertijd heb ik altijd het idee dit te moeten bewijzen. En dat kan gelukkig ook want ik heb er destijds een filmpje van gemaakt. Onze 1-jarige zoon wist binnen 1 dag elke letter aan de hand van diernamen.
Het niet herkennen van hoogbegaafdheid bij onze dochter
Onze dochter had dus totaal andere interesses. Zij was vooral druk in de weer met tekenen en met haar missie: op haar hoofd leren staan. Ze stond meer ondersteboven dan rechtop en keek op haar kop tv. Een totaal ander kind dan onze zoon. Het viel mij dan ook totaal niet op dat zij een voorsprong zou hebben.
Opeens woorden gaan spellen
Totdat we op vakantie waren en ze opeens besloot woorden te gaan spellen. Terwijl mijn man en ik op vakantie aan de koffie zaten, zei ze opeens: "kapot, k-a-p-o-t". Grappig, dacht ik: ze leren al spellen in groep 1. Na de vakantie sprak ik de kleuterjuf: "wat leuk dat jullie de kleuters al leren spellen" merkte ik oprecht op. "Nou, spellen dat doen we niet in de kleuterklas," was de verbaasde reactie. Hieruit kwam een gesprek, waarin ik ook aan gaf dat onze dochter mijn telefoonnummer wist (netzoals onze zoon van toen 3) en of dat dan wel gangbaar is. Ik had géén idee. De kleuterjuf verzekerde mij dat dat niet gebruikelijk is en dat ze geen ander kind kent die dat op deze leeftijd weet.
Menstekening van Goodenough
Gelukkig was onze basisschool oplettend om ook een flinke voorsprong bij onze dochter op te merken. Toen ze in groep 1 zat, is een menstekening van haar beoordeeld door een hb-specialist. Uitslag: mevrouw van 4 jaar tekende als een 9-jarige. In plaats dat zij 4 details goed wist te tekenen, tekende ze er 26 goed. Meer informatie en uitleg over deze (behoorlijk betrouwbare) methode om een voorsprong vast te stellen, vind je hier:
Hoogbegaafdheid herkennen gaat bij ieder kind anders
Mijn kinderen zijn twee voorbeelden dat het herkennen van hoogbegaafdheid bij ieder kind anders kan verlopen. Onze zoon liet het al snel zien door uitzonderlijk snel te leren en bij onze creatieve dochter hadden wij zelf langere tijd niks in de gaten. Doordat bij onze zoon al zo vroeg helder was dat hij extreem veel voor liep, was onze basisschool zeer adequaat nagegaan hoe dit bij onze dochter zit. Meiden passen zich ook snel aan een situatie aan en dan daarbij: hoogbegaafdheid is erfelijk. Is één kind hoogbegaafd, dan is de kans aanzienlijk dat andere kinderen uit hetzelfde gezin dat ook zijn.
Ik merk keer op keer dat er zoveel vraag is over hoogbegaafdheid. Dat veel ouders met de handen in het haar zitten omdat ze geen goede begeleiding hebben. Ik heb inmiddels heel veel kennis en ervaring mogen opdoen over hoogbegaafdheid en ik hoop dan ook dat ik met deze blogs een stukje herkenning kan geven.
Meer informatie over hoogbegaafdheid
Er staan meer blogs online over dit onderwerp. Zoals hoogbegaafdheid ontdekken op latere leeftijd en spelletjes voor hoogbegaafden. Deze kun je hier vinden:
Renske Janse
